Cz.1

Udostępnij!

• ok 120 000 – 90 000 p.n.e- pod Tatrami żyją neandertalczycy (m. in. tzw. człowiek ganovski, zwany tak od znaleziska w  Ganovcach pod Popradem)
• 40 000 – 30 000 p.n.e- z tego okresu pochodzą znaleziska śladów pobytu człowieka w Spiskim Podegrodziu oraz w jaskini Obrazowej koło Nowej Białej,
• ok 9 000 p.n.e – na Spiszu żyją łowcy reniferów (w związku z ochłodzeniem klimatu), początki neolitu
• ok 5 000 p.n.e- rozwija się kultura bukowo-górska (przede wszystkim w dolinie Hornadu), jej przedstawiciele to najstarsi rolnicy i pasterze na Spiszu
• IV w. p.n.e – 1 w. p.n.e- na Spisz napływają Celtowie, pamiątką po nich są nazwy miejscowe, m. in. Karpaty, Pieniny czy Dunaj (i Dunajec)
• I – V w. n.e – okres wpływów rzymskich Spisz nie wchodzi w skład Cesarstwa Rzymskiego, pozostając w orbicie jego wpływów kulturalnych
• VI w. – VII w. – na Spiszu osiedlają się Słowianie, jedno z ich centrów osadniczych znajdowało się na terenie późniejszej Lewoczy
• ok. 830 – powstaje państwo Wielkomorawskie, obejmujące swym zasięgiem m.in. Spisz
• 863 – początek misji chrystianizacyjnej Cyryla i  Metodego w  Państwie Wielkomorawskim
• kon. IX w. – na nizinie naddunajskiej pojawiają się Węgrzy początek najazdów madziarskich na Europę
• ok. 910 – upadek Państwa Wielkomorawskiego, głównie pod naporem węgierskim
• 972 – 997 – panowanie Gejzy-założyciela państwa węgierskiego, powstanie pierwszego węgierskiego arcybiskupstwa w Ostrzyhomiu
• 997 – 1038 – panowanie Stefana, syna Gejzy- twórcy organizacji państwa węgierskiego, w 1001 r. koronowany, zaliczony został w poczet świętych
• 1003 – władca polski Bolesław Chrobry zajmuje Słowację, najprawdopodobniej włada też Spiszem
• 1031 – Słowacja przechodzi we władanie Stefana Węgierskiego, prawdopodobnie z większością Spisza
• 1108 – Bolesław Krzywousty wydaje córkę Judytę za Stefana, syna króla węgierskiego Kolomana, wg części autorów dając jej w posagu ziemię spiską
• 1141 – 1161 – panowanie Gejzy II pierwsza akcja kolonizacji na Spiszu z udziałem osadnikówz Europy Zachodniej, głównie Niemiec
• 1172 – 1196 – panowanie Beli III
• 1198 – ustanowienie prepozytury spiskiej podległej arcybiskupstwu w Ostrzyhomiu
• 1205 – 1235 – panowanie Andrzeja II, żonatego z  Niemką Gertrudą z Meranu
• 1209 – pierwsza wzmianka o żupanie spiskim był nim niejaki Lutuinus oraz o prepozycie spiskim Albercie z Meranu
• 1209 – Rudger mąż dworki królowej Gertrudy protoplasta Berzewiczych, wchodzi w  posiadanie rozległych dóbr, m. in. na północnym Spiszu
• 1222 – Złota bulla Andrzeja II ustanowienie wolności stanowych dla szlachty
• 1235 – 1270 – panowanie Beli IV
• 1241 – najazd tatarski pod wodzą Batu-Chana
• 1245 – 1273 – budowa kościoła św. Marcina w Spiskiej Kapitule
• 1249 – pierwsza wzmianka źródłowa o Lewoczy
• 1256 – pierwsza wzmianka źródłowa o Spiskiej Sobocie
• 1269 – Kieżmark otrzymuje prawa miejskie
• 1270 – 1272 – panowanie Stefana V, jego dzieci związały się węzłami małżeńskimi z Andegawenami z Neapolu

Źródło/ Spisz kraina wielu kultur