Ryszard Kowalczyk

Udostępnij!

Ryszard Kowalczyk – mieszkaniec Łapsz Niżnych na Spiszu.

Urodził się w Niedzicy 6 sierpnia 1962 r. Absolwent krakowskiej Akademii Wychowania Fizycznego
z 1987 r. Potrzebę zaznaczenia wierszem swojej miłości do ziemi spiskiej i jej mieszkańców podjął pod wpływem publikacji dr Tadeusza M. Trajdosa ,,Zamgurze spiskie w XX w”. Pierwsze jego wiersze ukazały się na łamach ,,Podhalanki” w 1989 r. Później na łamach gazety ,,Na Spiszu”. W 2008 r. wydał zbiór własnych utworów gwarowych pt: ,,Racyj pobozno tropowa”. Był inicjatorem ,,Zbioru pieśni ludowych Zamagurza Spiskiego”, do którego też przez wiele lat zbierał pieśni na całym Spiszu. Uczestniczy w Konkursach Poezji Religijnej w Ludźmierzu, gra w kapeli Zespołu Regionalnego ,,Spiszacy” z Łapsz Niżnych, jest członkiem Związku Podhalan i Związku Polskiego Spisza.

 

Jedno serdusko

Zlynknióne i jas bes oddychu,
Skoce serdecko w cłowieku.
Skoce serdecko wse,
Kied radość darówać fce…

A ty, tak barz rade widziane,
Jedno serdusko
Na papiyrze wymalówane –
Pokazujes, ze zyjes
I ze miyłościóm
Podzielić sie umies…

 

Góralsko dziedzina – to nasa rodzina

Na tym wiyrsku tam przi scycie,
sumnie smyrek godanine krzese,
wychwolówać sie buckowi nie ustaje;
co ón jak sie w watrze poli:
strzylo, hucy, iskry sypie pod powałe na błynkicie…

Choć ześ chytry,pryndki cały w synki,
poźryj, słuchoj no ze frasie!
co bucyna godo o tym ogniu zasie…

„Jo tu długo stojym;
łagodnym, spokojnym, jaze kwiaciatym,
ogniym sie polym.”

Wiys ty buku, wiys ty, smreku,
huknie wiater od potoku;
idym, idym tam od skoli!

Zaś na dole, hej, od pnioka, s tyf to postwisk s tyf to holi;
dyrdo skryto dola,
ftoro jesce ino casym
doś markotno s izby poźry w lasy…

Jawor, jawor sie naginoł,
pokróś grzmoty gwary w lesie ni mioł.

„Biyda jus minyna mruknół zasie –
dała skołe, połómała piykne drzewa co nie ftore”.

Krajym lasa słónko wysło,
śićko osusyło, piyknie po dolinaf poświyciyło.
Hónorowe nase drzewa , rozgodały sie od nowa;
posumiały,poradziyły, jas po kolybeckaf nute wywodziyły…

Jus ci teroz w kupie sie radujóm,
pod sklepiynie wyśpiywujóm.

Kielo zdolym

Zgrabnie sie nóm dzisiok Tatry ukozały,
Śpiywónki boze i te stare,
Fselijakie w serdecku mi rozgorzały.

O tym pogodać – naiście inksyj dusy tak byf to doł,
Nucickie zaśpiywać – zochabić siebie kapkie byf fcioł.

Darzy sie dobrze tys,
Kied lym choć dwa serduska ku sobie sóm;
Rade tys ftedy słónecko świyci
Bo wołos przeboc kied drugiego skrziwdzis.

Świynty obrozek

Obrozek świynty w izbie,
to tys ojcóf nasyf casy
ftorynto ukochać daje;
s śniym w samotności
cise odpowiedzialności.

Ftorynto ukochać daje;
s uwaźnego słuchanio,
siyłe ocyscanio.

Ftorynto ukochać daje;
ziymi milcynie
ciała i gwary ciyrpiynie.

Ftorynto ukochać daje;
prostote cystości
bozyj bojaźni i miyłości.

Koze jesce nóm sukać;
serdocek dopasówany,
bozymi rónckami
na duse krajany.

Moze być nieskoro

Całe zycie trza sie nóm ucyć dokumyntnyj roboty,
obziyrać jakos ta pogoda
a cym duf w cłowieku prziodzioty;
o cym godo, jak tam zyje,
nei zeby kochoł Boga i Maryje.

Nolezycie odkazujóm downe casy;
nazod wróć sie cołkiym
kied ucóny inkse pokazuje śpasy.

Wyzdajali, tak wej narobiyli
nóm dziś siecki w głowie,
ze na wyśniym kóncu
śtudera zwiedli po rozumie.

Dudnieć telo poza usy nie ustajóm;
sumiynie, dejze Boze nief sie kopyrtajóm.

 

Gma

Z bozego nieroz dopustu,
dohukano dusa w cłowieku;
osnuto jako mgławicóm góry,
potracóne tys piykne doliny…

Cy na nif stojym,
cy tys o nif wiym –
nie widno jif,
nei Boga ftedy tys.

Grzysyć było by leko
skode byf robić móg;
doźrołef zrazu
ze jes ftosi,
casym cosi,
cymu worce .
zaś sie tropić.

Wolniućko jus gma opado
dróske zycio pokoze na nowo
choć jesce zol w nuka Boze móm;
toć jakoby s piyrwotka świat obziyróm.

Gma nie strasno,
nie corno,
góróm a dusy nief bedzie godnóm.

 

Gałónzecka

Zielóno gałónzecka smyrecka
ku niebu paluski rozkłado,
na sićkie stróny świata
o miyłości rozprawio.

Ej, biydno miyłość
kied zwycai ni ma;
przecies swojego miyjsca
a casu jyj potrzeba.

Ej, usknie miyłość,
jak ta gałónzecka złómano,
bes cisy wzrostanio
przes swojif nie fciano…

 

Kaplicka

Furt na nióm poziyróm;
kielos to piykno!
kazdo inkso,
a jesce sie światu
nieroz przido,
bo jakos i cłowiek
swojóm nature mo.

Downo ludzie
na nogaf duzo chodzuwali,
a jak sie uwidzieli,
to Boga pofolyli…
przy kaplicce odpocyni,
ai sie pomodlyli.

Ze dwa rocki tymu,
babka z Trybsia mi godali:
cego sie cłowiek naucy,
to woda mu nie zabiere,
ani ogiyń nie spoli.

Ej, kielos to cłowiek,
prowdy w sobie mo…
kied powołanie do kóńca dotrzimo.
inksi go tys radzi słuchajóm,
jakos tóm kaplicke,
co po dródze mijajóm.