Jedna z najstarszych spiskich wsi, leżąca w miejscu, gdzie Białka wpada do Zbiornika Czorsztyńskiego.
Krajobraz wokół wsi zmienił zbiornik czorsztyński – wieś rozpościera się dziś na półwyspie wcinającym się w jezioro i leży poniżej lustra wody, a jej istnienie jest chronione przez obwałowanie o długości 2,5 km i wysokości 17 m. Atrakcyjne położenie i ciekawa historia czyni z Frydmana (Fridmanvagasa – poręba Frydmana) atrakcyjny cel wycieczek krajoznawczych. Pisana historia wsi sięga roku 1320, kiedy nazwa „Fridman” pojawia się po raz pierwszy w akcie sprzedaży wsi przez mistrza Kokosza Berzeviczego na rzecz swego brata. Wieś zasiedlili Polacy, którzy utworzyli tu najstarszą na Spiszu parafię, przyjmując za patrona niewiele wcześniej kanonizowanego św. Stanisława. Lokacja wsi miała miejsce w roku 1308, kiedy niejaki Frydrych na polecenie Berzeviczego założył wieś na prawie niemieckim. Osada weszła w skład dóbr niedzickich, przez długie wieki dzieliła ich losy, przechodząc w ręce kolejnych właścicieli. Pierwszymi posiadaczami Frydmana była rodzina Łaskich, następnie György Horvath z Palocsy, który wybudował we wsi kasztel, później rezydował tu Aladar Salamon, do którego należały też Tatry Jaworzyńskie. Od 1640 roku proboszczem parafii we Frydmanie był ksiądz Jan Ratułowski, postać znana i zasłużona nie tylko na Spiszu, doktor filozofii UJ. Bardzo znanym mieszkańcem Frydmana był Michał Balara (1904-88), autor urokliwych gawęd o zbójnikach i zwyczajach pasterskich pt: Spiski kotlik dukatów oraz tomu Na Spiszu.
Frydman ma obok Nowej Białej i Krempach najlepiej zachowany typowo spiski układ urbanistyczny z wrzecionowym ryneczkiem, powstałym z rozszerzającej się w centrum głównej ulicy, stojącymi szczytowo do drogi domami mieszkalnymi i rzędem stodół na obrzeżach. Znajdują się tutaj bardzo cenne średniowieczne zabytki architektury i sztuki. Najważniejszy to wczesnogotycki kościół św. Stanisława, najstarsza świątynia polskiego Podtatrza z unikatową kaplicą Matki Bożej Karmelitańskiej z 1764 roku. Obok stoi kasztel Horvathów – typowa dla Spisza renesansowa rezydencja wiejska o cechach obronnych. Niedaleko kasztelu znajdują się słynne piwnice frydmańskie – dawne składy, w których przechowywano wino przewożone z Węgier do Polski. Zwiedzanie korytarzy pogrążonych w ciemnościach jest możliwe za zgodą właścicieli i z pomocą latarki.
Zapraszamy na oficjalną stronę Frydmana:
Dodaj komentarz
Aby dodać komentarz, należy się zalogować.